တန္ဖိုး

သီလပညာဏဥၥ ေလာကသၼိ ံ အဂၢမကၡာယတိ။
ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ ပညာကသာ ေလာကႀကီးမွာ အမြန္ျမတ္ဆံုးပဲ။ 
(သုတ္သီလကၡန္ပါဠိေတာ္)

တန္ဖိုးဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးက လွတယ္။ Value လို႔ ဂလိုဘယ္ရြာသားေတြ အေခၚတစ္မ်ဳိးလည္း ရွိရဲ့။  ဘယ္လို ဘာသာေဗဒနဲ႔ပဲ ေျပာေျပာ တန္ဖိုးဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရရဲ့ အႏွစ္သာရကေတာ့ အတူတူပဲ ျဖစ္မွာပါ။ ေဆးလိပ္ႀကိဳက္သူတစ္ဦးအတြက္ ေဆးလိပ္ဟာ တန္ဖိုးရွိေပမယ့္ ေဆးလိပ္အနံ႔မခံႏိုင္သူအတြက္ ေဆးလိပ္ဗူး အလကားရရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ စိတ္တိုေနမွာပါပဲ။

 ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ အရာေလးေတြ ကိုယ့္မွာရွိရင္ တန္ဖိုးထားတတ္ၾကသလို ကိုယ္ မၾကိဳက္တဲ့ အရာေတြဆိုရင္ေတာ့ တန္ဖိုးထား သိမ္းဆည္းေနၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါက ရုပ္၀တၳဳပစၥည္းေတု႔ပါ။ ကိုယ္တန္ဖိုးထားခ်စ္တဲ့ ခ်စ္သူဆိုတာေတာင္ အရြယ္ေတြအိုမင္းသြားရင ္တန္ဖိုးမထားခ်င္ၾကေတာ့ မဟုတ္လား။ ဆိုလိုတာက ရုပ္၀တၳဳပစၥည္းအေပၚထားတဲ့ တန္ဖိုးဟာ မၿမဲဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။
ကိုယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ဆိုပါစို႔။ သူဟာ ကိုယ့္စိတ္တိုင္းက်ေနမယ္၊ ကိုယ့္အတြက္ အသံုးခ်လို႔ရဦးမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္က တန္ဖိုးထားေနတတ္ေပမယ့္ သူမရွိလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ေတြးလက္ခံလိုက္တာနဲ႔ အဲဒီလူဟာ ကိုယ့္အတြက္ တန္ဖုိးမဲ့သြားၿပီေပါ့။

တန္ဖိုးဆိုတာ အခ်ိန္ကာလ၊ ေနရာေဒသ နဲ႔ ပုဂၢိဳလ္အေပၚမူတည္ၿပီး အတက္အက်၊ အနိမ့္အျမင့္ ကြာသြား တာပါ ။  ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားက ေလာကမွာ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ ပညာကသာ တန္ဖိုးအျမင့္မားဆံုးပါတ့ဲ။ လူတစ္ေယာက္ရဲ့ ဘုန္းတန္ခိုးဆိုတာ သူ႔ကိုယ္က်င့္တရား ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲအေပၚပဲ မူတည္သလို၊ လူတစ္ေယာက္ရဲ့ အဆင့္အတန္းဆိုတာလည္း သူ႔ရဲ့ ဆင္ေျခတုံတရားပဲ ေခၚမလား။ အသိပညာအေပၚမွာပဲ မူတည္တာေလ။

အထက္တန္းက်တဲ့သူဆိုတာ ရွင္ေတာ္ဘုရားေဟာခဲ့သလို ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ အသိပညာျမင့္မားသူေတြကို ဆိုလိုတာပါ။ စကားလံုးရဲ့ တန္ဖိုးနဲ႔ ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ေနထိုင္သြားသူေတြေပါ့ေလ။ ကိုယ္ေတြကေကာ…တန္ဖိုးဆိုတာ ဘယ္လိုဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြနဲ႔ ေနထိုင္သြားၾကမလဲ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တန္ဖိုးထားၾကတယ္ဆိုရင္ေပါ့။ လူရယ္လုိ႔ျဖစ္လာရန္ သုိ႔မဟုတ္ သတၱ၀ါျဖစ္လာရန္ ခႏၶာကုိယ္တည္းဟူေသာ အိမ္ကုိ အဘယ္လက္သမားသည္ တည္ေဆာက္လုိက္သနည္း။ လူတုိ႔၏ ႏွလုံးသားသည္ တပ္မက္မႈ၊ ခက္ထန္ရက္စက္မႈ၊ မုန္းတီးရြံရွာမႈ၊ စသည္ မ်ားျဖင့္ အၿမဲတမ္းပူေလာင္ေန၍ ေသာကကုိရင္မွာပ်ဳိးလ်က္ မ်က္ရည္မုိးတုိ႔ျဖင့္ ဘ၀လမ္း ခရီး၀ယ္ ေလ်ာက္၍ ေနၾကရသည္။ ႏွလုံးသား၏ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းမႈကုိ အဘယ္နည္ျဖင့္ရရွိနိဳင္သနည္း။ ေသာကႏွင့္ မ်က္ရည္တုိ႔ျပြမ္း ေသာ ဘ၀၏ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာကား အဘယ္နည္းဟု စစ္တမ္းထုတ္ေလ့လာခဲ့ ၾကသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤျပာႆနာရပ္မ်ား၏ အေျဖကုိ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့၏။ ထုိေတြ႔ရွိခ်က္တုိ႔ကုိ လူသားတုိ႔အား ညႊန္ျပေဟာၾကားခဲ့သည္။ ဥာဏ္မ်က္စိတုိ႔ကုိ ဖြင့္၍ ေပးခဲ့သည္။ ထုိေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္တြင္ ထုိေခတ္လူသားတုိ႔သည္ နာမ္ ပုိင္းဆုိင္ရာ ေလ့လာျပြမ္းတီးမႈမ်ားလွသျဖင့္ နာမ္ပုိင္းဆုိင္ရာ စြမ္းရည္သတၱိတုိ႔ အထြဋ္ ထိပ္သုိ႔ေရာက္ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာ မာတင္လူသာကင္းကား “လူ႔ဘ၀မွာ အသက္ရွည္ရွည္ေနသြားရဘုိ႔ထက္ အသက္ရွင္ ခုိက္မွာ ဘ၀ကုိတန္ဖုိးရွိရွိ အသုံးခ်သြားနိဳင္ဘုိ႔က ပုိအေရးႀကီးပါတယ္။ နိဳင္ငံနဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရင္း ေသရျခင္းဟာ အျမတ္ဆုံးေသျခင္းျဖစ္ပါတယ္”ဟုေၾကြး ေက်ာ္ခဲ့ေလသည္။
“စူးစမ္းမႈ မရွိေသာဘ၀သည္ မေနအပ္ေသာဘ၀ေပတည္း”ဟု ဆုိကရားတဲစ္က ေကာက္ခ်ခဲ့ဘူးသည္။

ပတ္ဝန္းက်င္ဆုိတာက အစေတြ႔စမွာေတာ့ လူတေယာက္မွာ ျမင္သာတဲ့ စီးပြားေရးခုိင္မာမႈနဲ႔၊ ပညာအရည္အေသြးကို ၾကည့္တတ္ၾကေပမဲ့ ေရရွည္ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာေတာ့ အဲဒါေတြက အေရးမၾကီးေတာ့ပါဘူး၊ ဒီလူ ဘယ္ေလာက္ တည္ၾကည္မႈရွိလဲ၊ စိတ္ဓာတ္ခုိင္မာလဲ၊ ကတိတည္လဲ၊ သစၥာရွိလဲ စတာေတြကိုသာ ၾကည့္ၾကပါတယ္၊၊

စိတ္သေဘာထားျပည့္၀တဲ့လူဆိုတာ....
တျခားလူရဲ႔ ရိုင္းပ်တဲ့ စကားတစ္ခြန္းေၾကာင့္ သူ႔စိတ္ကို လွဳိင္းမုန္တိုင္း မထန္ေစဘူး။
တျခားလူရဲ႔ ရိုင္းပ်တဲ့ အျပဳအမႈေၾကာင့္ သူ႔စိတ္ကို အမုန္းရန္ညိဳးေတြနဲ႔ မဖံုးလႊမ္း ေစဘူး။

စိတ္ဆႏၵသည္ ထာ၀စဥ္ တည္ျမဲေစေသာ ေဆးတစ္ပါးျဖစ္၏။ ထူးျခား ေအာင္ျမင္ေသာ အရာ၀တၳဳတိုင္း၏ မ်ဳိးေစ့ျဖစ္သညါ။္ ဘ၀ ဆံုးရွံုးသြားမွာကို မစိုးရိမ္ပါနဲ႔.....ဘ၀ မစရေသးတာကိုပဲ စိုးရိမ္ပါ။ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေကာင္းေကာင္းဆက္ဆံပါ.... လူ႔ဘဝဆိုတာ တိုေတာင္းလြန္းတယ္။ ကိုယ့္ေဘးကလူေတြကို ေကာင္းေကာင္းဆက္ဆံပါ... ေနာင္ဘဝဆိုတာရွိရင္လဲ သူတို႔နဲ႔ကိုယ္ ဆံုခ်င္မွဆံုလိမ့္မယ္။
လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္တစ္ခုကို ထိန္းထားတာဟာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္တစ္ခုကို ထုတ္ေဖာ္တာထက္ ပိုတန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ သင္သိတဲ့အခ်ိန္ သင္ရင့္က်က္ၿပီ။လူတခ်ဳိ႕က ကိုယ့္ေဘးပတ္ဝန္းက်င္ကလူေတြနဲ႔ေတာင္ မရင္းႏွီးဘဲ ကမာၻ႔အျပင္ဘက္မွာ တျခားၿဂိဳလ္သား ရွိမရွိဆိုတာကို စိတ္ဝင္စားၾကတယ္။

ကိုယ့္ကိုယ္ကို စည္းရံုးသိမ္းသြင္းႏိုင္တာဟာ အသိပညာရဲ႕ေအာင္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္တယ္။
ကိုယ့္ကိုယ္ကို လႈံ႔ေဆာ္ႏိုင္တာဟာ စိတ္ဓာတ္ရဲ႕ ႀကီးျမတ္ျခင္းျဖစ္တယ္။
ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေအာင္ႏိုင္တာဟာ ဘဝရဲ႕ရင့္က်က္ျခင္းျဖစ္တယ္။